Παρουσία του γ.γ του υπουργείου ανάπτυξης κ. Χατζηκωνσταντίνου (ο οποίος όμως αποχώρησε στα… μισά της παρέλασης) των βουλευτών κ. Σιδηρόπουλου και Τόλκα, του αντιπεριφερειάρχη Ημαθίας κ. Καραπαναγιωτίδη, του Διοικητού του Β΄ΣΣ Ανγου κ. Τόπη, του δημάρχου Νάουσας κ. Καραμπατζού, της δημάρχου Βέροιας κ. Ουσουλτζόγλου, του διοικητή της ΙΜΠ Υπγου κ. Βερίγου, των περιφερειακών συμβούλων κ. Μπατσαρά, Μπαλτατζίδου και του κ. Σαρηγιαννίδη, δημοτικών συμβούλων, εκπροσώπων των 
στρατιωτικών αρχών και των σωμάτων ασφαλείας, εκπροσώπων φορέων και συλλόγων, η Νάουσα τίμησε την Κυριακή 22 Απριλίου την 190η επέτειο του Ολοκαυτώματός της. Το πρωί στον Καθεδρικό Μητροπολιτικό Ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος τελέστηκε Πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία και Δοξολογία προεξαρχόντων των Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτών Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονα, Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμά και Σιατίστης και Σισανίου κ. Παύλου. Ακολούθως στον χώρο θυσίας των 13 Ναουσαίων ηρωίδων γυναικών, στο βάραθρο των Στουμπάνων, τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση για τους ηρωικώς πεσόντες του Ολοκαυτώματος, ο πανηγυρικός της ημέρας από τον κ. Θωμά Μπλιάτκα, ρίψη στεφάνου στο βάραθρο από τον κ. Χατζηκωνσταντίνου και κατάθεση στεφάνων από τους επίσημους στο άγαλμα των ηρωίδων. Την αναπαράσταση της θυσίας έκαναν κοπέλες του «Πυρσού» και της «Αράπιτσας», ενώ έψαλλαν οι χορωδοί του Ωδείου Νάουσας. Τιμές απέδωσαν οι μπάντες της ΦΕΝ και της Δημοτικής Φιλαρμονικής Λαμίας, καθώς και του Β΄ΣΣ. Η πομπή κλήρου και λαού μετέβη κατόπιν στον χώρο του μαρτυρίου των 1241 Νεομαρτύρων της Νάουσας, όπου ακούστηκε μελοποιημένη η ραψωδία του ποιητή μας κ. Μπρούχου για τον χαλασμό της Νάουσας. Οι εκδηλώσεις έκλεισαν με την παρέλαση των πολιτιστικών συλλόγων, των σχολείων, των Προσκόπων, του ΕΟΣ, και ενόπλων τμημάτων ανδρών της Β΄ΜΚ και της Σχολής Δοκίμων Αστυφυλάκων.
Απόσπασμα: http://vimeo.com/40816944
ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΗΣ ΝΑΟΥΣΑΣ
Πανηγυρικός που εκφωνήθηκε στις 22 Απριλίου 2012 για την 190η επέτειο του Ολοκαυτώματος της Νάουσας, από τον κ. Μπλιάτκα Θωμά, Διευθυντή του ΤΟΕΒ Νάουσας και συγγραφέα του βιβλίου «Νάουσα-Νιάουστα».
Βρισκόμαστε σήμερα εδώ όλοι μαζί, ευλαβικοί προσκυνητές, σε ένα αιώνιο σύμβολο θυσίας και ηρωισμού, στους καταρράκτες των Στουμπάνων, για να αποδώσουμε τιμή, στους 1241 εθνομάρτυρες και οσιομάρτυρες που κατεσφάγησαν υπέρ πίστεως και πατρίδος από τους Τούρκους κατακτητές του αιμοδιψή Στρατάρχη Αμπού Λουμπούτ, στους ανώνυμους ή επώνυμους αγωνιστές και πολίτες που έπεσαν κατά τη διάρκεια της επανάστασης και τέλος, στις 13 καταδιωκόμενες Ναουσαίες, οι οποίες μην μπορώντας να βρουν διέξοδο, πιασμένες χέρι-χέρι έπεσαν στον καταρράκτη μαζί με τα βρέφη που είχαν στην αγκαλιά τους. Εδώ στο βάραθρο που ξανοίγεται μπροστά μας, διαδραματίστηκε μια κορυφαία πράξη ανθρώπινης αξιοπρέπειας και αυτοθυσίας για την αποφυγή της σκλαβιάς και της ατίμωσης.
Την Κυριακή της Ορθοδοξίας, στην Ελεύθερη Μητρόπολη των χριστιανών της πέραν του Αξιού Μακεδονίας (όπως αποκαλούσε τη Νάουσα ο Γάλλος ιστορικός Φρανσουά Πουκεβίλλ) και στον τότε μητροπολιτικό ναό του Αγίου Δημητρίου, τελούνταν λειτουργία και είχε συγκεντρωθεί μεγάλος αριθμός κατοίκων, οπλισμένων και άοπλων, μικρών και μεγάλων, αντρών και γυναικών. Μετά το πέρας της λειτουργίας, ο πρωτοσύγκελος Ζαχαρίας και ο άρχοντας Ζαφειράκης, προέτρεψαν τους Ναουσαίους στον ιερό υπέρ της πατρίδας και πίστης αγώνα. Η σημαία της λευτεριάς με τον αναγεννώμενο φοίνικα και την επιγραφή «Εν Τούτω Νίκα» από τη μία πλευρά και την επιγραφή «Μάχου Υπέρ Πίστεως και Πατρίδος» από την άλλη, ξεδιπλώθηκε, και σύσσωμοι λαός και άρχοντες την τοποθέτησαν έξω από την εκκλησία. Είναι αδύνατο να περιγραφεί η γενική συγκίνηση που είχε καταλάβει το πλήθος. Και όση ώρα μιλούσαν ο πρωτοσύγκελος Ζαχαρίας και ο Ζαφειράκης, επικρατούσε απόλυτη ησυχία, αλλά όταν ο ιερέας σήκωσε στα χέρια του το ιερό λάβαρο, ο ενθουσιασμός όλων εκδηλώθηκε με ζητωκραυγές, φωνάζοντας ότι με μεγάλη τους χαρά προτιμούσαν να πεθάνουν παρά να προδώσουν την ελπίδα του Έθνους για απελευθέρωση. Ακόμα και από το γυναικωνίτη ακούγονταν φωνές ενθουσιασμού που έδειχναν το ηρωικό φρόνημα εκείνων που στη συνέχεια θα έγραφαν ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια της ιστορίας της ελληνικής επανάστασης. Το σύνθημα «με τις σιουσιάρκες θα κυνηγήσουμε το Λουμπούτη και τ’ ασκέρι του» μεταδιδόταν από στόμα σε στόμα, δημιουργώντας ένα απερίγραπτο κλίμα ενθουσιασμού και συγκίνησης.
Η επανάσταση ξεκινά. Στην εκκλησία της Ελεούσης που τώρα αποκαλείται Μοναστήρι του Δοβρά, γίνεται το πρώτο πολεμικό συμβούλιο. Στο συμβούλιο αυτό δε μετείχαν μόνο αρχηγοί και στρατιωτικοί της Νάουσας, αλλά οπλαρχηγοί από τον Όλυμπο και εκπρόσωποι άλλων πόλεων που ετοιμάζονταν να ξεσηκωθούν, όπως από την Καστοριά ο Γιάννης Βαρβαρέσκος, από τη Σιάτιστα ο Νιόπλιος, από την Έδεσσα ο Παναγιώτης Ναούμ και άλλοι από άλλες πόλεις, με θέμα συζήτησης τη γενική εξέγερση όλων των πόλεων, το συντονισμό του αγώνα και την κατάληψη της Βέροιας.
Η πρώτη επίθεση των επαναστατημένων Ναουσαίων γίνεται προς την Βέροια, με σχέδιο που ήταν τέλεια οργανωμένο και η διαθέσιμη δύναμη των 1800 ανδρών ήταν αρκετή για την επιτυχία της αποστολής. Δυστυχώς όμως, κατά τη διάρκεια της επίθεσης, αστάθμητοι παράγοντες και το ότι στα μέσα της νύχτας έμαθαν ότι έφτανε στην πόλη, από τη Θεσσαλονίκη, πολυάριθμο τουρκικό σώμα, τους ανάγκασε να υποχωρήσουν το ξημέρωμα, για να μην περικυκλωθούν.
Μετά την αποτυχημένη επίθεση για την κατάληψη της Βέροιας, οι Ναουσαίοι δεν έχασαν το ηθικό τους, ενίσχυσαν τις θέσεις τους και αισιοδοξούσαν ότι σύντομα θα ερχόταν η βοήθεια που περίμεναν από την ελεύθερη Ελλάδα. Αντί γι’ αυτό όμως πληροφορήθηκαν από τους Ολύμπιους οπλαρχηγούς ότι η βοήθεια δε θα έφτανε ποτέ, εξαιτίας των ανόητων χειρισμών του διορισμένου από τον Δημήτριο Υψηλάντη, αρχηγού της Επανάστασης, Γρηγόρη Σάλα. Οι Ολύμπιοι όμως ήρθαν και βοήθησαν στον αγώνα.
Οι συγκρούσεις των επαναστατημένων Ναουσαίων με τον Τουρκικό στρατό στην περιοχή του Δοβρά, προκάλεσαν τεράστιες απώλειες στο στράτευμα του Αμπού Λουμπούτ. 1300 νεκροί Τούρκοι και πολλοί περισσότεροι τραυματίες έναντι 13 νεκρών και 40 τραυματιών Ναουσαίων, ήταν το αποτέλεσμα που ενεθάρρυνε ακόμη περισσότερο το φρόνημα των επαναστατών. Η επιτυχία αυτή έδωσε μεγάλη χαρά στους επαναστατημένους Ναουσαίους, ειδικά όταν επιστρέφοντας στη Νάουσα ο Καρατάσος, έφερε μαζί του ως τρόπαιο δύο τούρκικες σημαίες.
Ο Αμπού Λουμπούτ, αντιλαμβανόμενος την ισχύ των εμπειροπόλεμων Ναουσαίων και προνοώντας να μην πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις η επανάσταση, επειδή συμφώνα με τις πληροφορίες που του μετέφεραν, η Νάουσα ήταν το κέντρο των επαναστατικών κινήσεων, πήρε απόφαση και στρατολόγησε άτακτα στίφη (βασιβοζούκους), υποσχόμενος σε αυτούς άφθονη και εύκολη λεία. Στη δελεαστική αυτή πρόσκληση του Στρατάρχη ανταποκρίθηκαν πολλοί από της γύρω περιοχές που ήλπιζαν στον εύκολο πλουτισμό, ικανοποιώντας και τις αρπακτικές τους διαθέσεις. Έτσι συγκεντρώθηκαν 10.600 άτακτοι που ενωμένοι με τον τακτικό στρατό ανέβαζαν την τουρκική δύναμη σε 20.600 άνδρες.
Οι επαναστατημένοι Ναουσαίοι, βλέποντας να έρχονται προς αυτούς όλες οι δυνάμεις του Στρατάρχη, υποχώρησαν με τάξη στα υψώματα και τους γύρω λόφους και οχυρώθηκαν στα γνωστά και ασφαλή γι’ αυτούς μέρη της Κουτίχας και της Σμίξης. Οι κάτοικοι της γύρω περιοχής, προαισθανόμενοι τους κινδύνους που πλησίαζαν, άλλοι έφευγαν και κατευθύνονταν προς τα Γιαννιτσά ή τη Θεσσαλονίκη και άλλοι μέσα στην ασφάλεια που παρείχαν τα τείχη της Νάουσας. Η πόλη ήταν ασφαλής ακόμα και η πολεμική ιστορία των Ναουσαίων παρείχε περισσότερη ασφάλεια σε όλους όσους συγκεντρώνονταν μέσα σε αυτήν.
Οι Οπλαρχηγοί της Νάουσας άμεσα αποφάσισαν ότι θα έπρεπε να είναι πανέτοιμοι για την ημέρα που ο Στρατάρχης θα έκανε επίδειξη της δύναμής του επιτιθέμενος στην επαναστατημένη πόλη της Νάουσας. Έτσι ομοφώνα αποφάσισαν ότι: α) ο Τάσος Καρατάσος μαζί με τον Φίλιππο Ζαφειράκη θα κρατούσαν και θα υπεράσπιζαν την Κουτίχα, τον Παλιοκαλιά και τα χαμηλά μέρη της Σμίξης. β) Ο Δημήτρης Καραμήτσιος, μαζί με τον Αργύρη Καραμπατάκη τις πλαγιές γύρω από το λόφο της Γάστρας. γ) Ο Δημήτρης Καρατάσος την Πλακένια. δ) Ο Δημήτρης Σιούγκαρης και ο αδελφός του Κωνσταντίνος την περιοχή μεταξύ της Γάστρας και της πλαγιάς του Προδρόμου. ε) Ο Δεληγιάννης Πιτσιάβας τα υψώματα της Ρουντίνας και την κοιλάδα του Γύμνοβου. στ) Ο Γάτσος το μοναστήρι του Προδρόμου και το Κουκούλι. ζ) ο Λάζος Ραμαντάνης με τον αδελφό του, Θωμά, και τον Καμπίτη, το Σπήλαιο, τη Βεροιώτικη, τη γέφυρα στα Μπατάνια και τη γέφυρα στο Κιόσκι. η) Ο Ζαφειράκης με τον Γιαννάκη Καρατάσο την Κούλα, τον πύργο του Ζαφειράκη και μέσα στην πόλη.
Οι εχθροπραξίες και η στενή πολιορκία της πόλης δεν άργησε. Οι Τούρκοι επιτίθενται επανηλλειμένα, αλλά οι προσπάθειές τους δεν καρποφορούν. Οι επιθέσεις αντιμετωπίζονται ηρωικά από τα παλληκάρια της Νάουσας και όλων εκείνων των παλληκαριών που στρατεύτηκαν μαζί τους για την ελευθερία της πατρίδας.
Μπροστά στον κίνδυνο της αποτυχίας και αναλογιζόμενος τις απώλειές του ο Τούρκος Στρατάρχης, προτείνει στον Ζαφειράκη και στους Ναουσαίους να του παραδώσουν την πόλη δίνοντας υπόσχεση για γενική αμνηστία και χάρη για τα όσα είχαν γίνει, μέχρι εκείνη τη στιγμή. Οι Ναουσαίοι αρνούνται. «Δεν πιστεύουμε στα λόγια των Μουσουλμάνων, είμαστε και θα παραμείνουμε επαναστάτες» είναι η απάντησή τους. «Πέτρα στην πέτρα να μην μείνει» διατάζει ο Τούρκος στρατάρχης τους στρατιώτες του και υπόσχεται το 10% από τις περιουσίες των Ναουσαίων στον πρώτο στρατιώτη που θα πατήσει το πόδι του μέσα στην πόλη.
Συνεχείς βομβαρδισμοί και αλλεπάλληλες επιθέσεις…, αλλά η Νάουσα ακόμη βαστάει. Το «Χριστός Ανέστη» έγινε μέσα σε πυροβολισμούς και συρράξεις σε όλο το μήκος του τείχους και των πυλών. Τα ντουφέκια άρχισαν και αχρηστεύονταν από την πολύ χρήση και ελπίδα βοήθειας για τους πολιορκημένους επαναστάτες δεν υπήρχε καμία.
Την Τρίτη μέρα του Πάσχα, δεν έγινε καμία άλλη κίνηση ή εχθροπραξία, πλήρης ησυχία και στασιμότητα. Μόνο τα βήματα των περιπόλων που κινούνταν στους δρόμους της πόλης ακούγονταν μέσα σε αυτή την απόλυτη ησυχία. Πρωτόγνωρο συναίσθημα για τους πολιορκημένους Ναουσαίους που όλες αυτές τις μέρες είχαν συνηθίσει στο καθημερινό και ακατάπαυστο άκουσμα πυροβολισμών και φωνών. Μια αόριστη δυσφορία και αγωνία άρχισε να κυριεύει όλους που προαισθάνονταν ότι κάτι κακό θα συνέβαινε.
Στις πέντε το πρωί, της επόμενης μέρας, ο τουρκικός στρατός περνούσε από την πύλη του Αγίου Γεωργίου κατά εκατοντάδες, σκοτώνοντας όλη την εκεί φρουρά. Ο Διαμαντής Ολύμπιος με τα παλληκάρια του που ήταν εκεί κοντά, ακόμη αντιστέκονταν και πολεμώντας πέρασαν μέσα από τους δρόμους της πόλης και έφτασαν στο μητροπολιτικό ναό του Αγίου Δημητρίου. Οι Αδελφοί Σιούγκαρη, που φρουρούσαν στην πύλη του Κιοσκιού, έφτασαν, αμέσως, μαζί με 85 παλληκάρια τους και συγκρούσθηκαν με τους Τούρκους στην πύλη της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου. Οι περισσότεροι από αυτούς έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι και οι Σιουγκαραίοι, τελικά, οδηγήθηκαν και αυτοί, όπως και ο Διαμαντής, στο μητροπολιτικό ναό του Αγίου Δημητρίου. Η πόλη ολόκληρη είχε γεμίσει από Τούρκους στρατιώτες και άτακτα πλήθη πλιατσικολόγων που ακολουθούν πάντα τα επιτιθέμενα στρατεύματα. Αποπνικτικό το κλίμα που επικρατούσε μέσα στην πόλη: φωνές, πυροβολισμοί, κλάματα, κρότοι και ότι άλλο ακολουθεί, όταν αλωθεί μία πόλη από βαρβάρους.
Ένα-ένα τα αμυντικά αναχώματα στην πόλη πέφτουν, στον άγιο Δημήτρη, στο Κιόσκι, στον Πύργο του Ζαφειράκη… Ακολουθεί ηρωική έξοδος και τέλος φωτιά στην πυριτιδαποθήκη.
Οι μάχες συνεχίζονται μέρα νύχτα στους δρόμους, στα καλντερίμια, στις όχθες της Αράπιτσας. Οι γυναίκες της Νάουσας αποδείχθηκαν το ίδιο ηρωικές. 13 Ναουσαίες μετά από καταδίωξη Τούρκων στρατιωτών, θέλοντας να αποφύγουν την ατίμωση που τις περίμενε, εάν συλλαμβάνονταν, προτίμησαν το θάνατο και πιασμένες χέρι-χέρι έπεσαν στον καταρράκτη μαζί με τα βρέφη που είχαν στην αγκαλιά τους. Την ίδια στιγμή που οι σφαγές και οι λεηλασίες συνεχίζονταν μέσα στην πόλη, ο στρατάρχης διέταξε τη σφαγή στο Κιόσκι όλων των αντρών αιχμαλώτων που ήταν ηλικίας μεταξύ των 15 και 65 ετών. Η αποτρόπαια διαταγή, εκτελέσθηκε πιστά. Στους 1241 φτάνει ο αριθμός των σφαγμένων στο Κιόσκι της Νάουσας. Όσοι οδηγούνταν για να θανατωθούν, στην αρχή τους ρωτούσαν το ονοματεπώνυμο, την ηλικία και το επάγγελμά τους, τελευταία και καθοριστικά ρωτούσαν, αν θέλουν να αλλαξοπιστήσουν και να ασπαστούν τον Ισλαμισμό. Σε περίπτωση άρνησής τους οδηγούνταν αμέσως στο δήμιο ο οποίος αφού τους ξεγύμνωνε, τους αποκεφάλιζε μπροστά στο στρατάρχη που καθόταν εκεί και παρακολουθούσε όλη τη σφαγή.
Η σφαγή συνεχίστηκε, τα πάντα λεηλατήθηκαν, κάηκαν, καταστράφηκαν. Χιλιάδες έλληνες σφαγιάστηκαν, οι γυναίκες και τα παιδιά αιχμαλωτίστηκαν για να γίνουν σκλάβοι. Όπως και στην Κασσανδρεία, η πρώτη σφαγή έγινε από τους Τούρκους μέσα στην ορμή της νίκης, αλλά μετά από αυτούς ήρθαν οι Εβραίοι οι οποίοι τους ξεπέρασαν σε φρικαλεότητες, έσφαζαν σα μοσχάρια τους αιχμαλώτους οι οποίοι ήταν άοπλοι και ανυπεράσπιστοι.
Η Νάουσα πάρθηκε…. Μα, σα να μην έφτανε αυτό, ακόμη πενήντα χωριά παραδόθηκαν στις φλόγες και όσους από τους κατοίκους συλλάμβαναν, τους έσφαζαν επιτόπου. Την ίδια τύχη είχαν τα μοναστήρια και τα εξωκλήσια που βρίσκονταν στα περίχωρα της Νάουσας.
Μας πάτησαν, μας χάλασαν τη Νάουσα, την πολυξακουσμένη……, λέει το δημοτικό μας τραγούδι.
Από τα επόμενα χρόνια, μέχρι και σήμερα, ο χαμός και η θυσία της Νάουσας, συμβολίζει για πάντα την αδούλωτη ελληνική ψυχή και ως τέτοιο σύμβολο δεν θα χαθεί ποτε, γιατι τα σύμβολα αυτά είναι που κρατούν ζωντανά τα έθνη και δημιουργούν οράματα για το μέλλον. Θεωρούμε χρέος μας να κρατήσουμε ζωντανά στη μνήμη μας το δοξασμένο παρελθόν μας. Αυτό το χρέος εκπληρώνουμε σήμερα εδώ στο χώρο των Ηρωίδων, επιδεικνύοντας το σεβασμό που οφείλουμε εμείς οι απόγονοι, σε αυτούς που υποχρέωσαν με τις πράξεις και τη θυσία τους να σταθεί με ευλάβεια μπροστά τους όλος ο σύγχρονος κόσμος, που σε ανταπόδοση της θυσίας αυτής, η ελληνική πολιτεία έδωσε τον τιμητικό τίτλο της Ηρωικής πόλης στη Νάουσά μας.
Υποσχόμαστε από τον Ιερό αυτό χώρο των Στουμπάνων, πως η θυσία τους δεν πήγε χαμένη και αν ποτέ χρειαστεί να γράψουμε μια νέα σελίδα στην ιστορία του τόπου αυτού, ως γνήσιοι απόγονοί τους, θα το πράξουμε χωρίς κανέναν δισταγμό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου